Ekonomisindeki benzerlik nedeniyle gelişen ülkeler arasında Türkiye’nin ikizi olarak kabul edilen Brezilya, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alımlarını azaltmaya ilişkin açıklamaları nedeniyle piyasalarında başlayan çalkantıları durdurmak için tarihin en büyük döviz müdahalesine başladı. Brezilya Merkez Bankası, son ik ay içinde yüzde 15 değer kaybeden para birimi realdeki düşüşü durdurabilmek için 60 milyar dolarlık müdahale programı hazırladı. Söz konusu rakam ülke tarihinin en büyük döviz müdahalesi anlamını taşıyor.

Brezilya Merkez Bankası, açıklamasında, “Ekonomi aracılarını para birimindeki risklerden korumak ve döviz piyasasına likidite sağlamak amacıyla Merkez Bankası bu cumadan itibaren döviz swap ihaleleri ve dolar repo satışları düzenleyecek” ifadesini kullandı.

Programa göre, Brezilya Merkez Bankası, pazartesi, salı, çarşamba ve perşembe günleri, günlük 500 milyon dolarlık döviz swap ihaleleri, cuma günleri de 1 milyar dolarlık kredi limiti ihaleleri düzenleyecek ve program 31 Aralık’a kadar devam edecek.

Benzer süreçlerde para birimi yüzde 10’a yakın değer kaybeden Türkiye ise dövizdeki hızlı yükselişe karşın 11 Haziran’dan bu yana 8.3 milyar dolarlık müdahalede bulundu.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracatçıların volatiliteden zarar ettiğini belirterek, “İhracatçı kurda seviyenin korunmasını bekliyor, çünkü fiyat yaparken kurda istikrar görmek istiyor. Gelişmeleri yakından ve dikkatle izliyoruz” dedi. Büyükekşi yaptığı açıklamada, reel sektörde ihracat, üretim, istihdam konularında olağanüstü herhangi bir hareketlilik olmadığı halde para piyasasındaki gelişmeler sonrasında döviz kurunda dalgalanma yaşandığını ifade ederek, şunları aktardı: “En son yaptığımız ve 20 Ağustos’ta kamuoyu ile de paylaştığımız ihracatçı eğilim anketinde; ihracatçılarımız, ihracatın artması için en başta döviz kurunun dengede olması gerektiğini beyan etti. Rekabetçi kur seviyesi olarak doların 1.90 ve sepetin de 2.20 civarında olması gerektiği ortaya çıktı. İhracatçılar volatiliteden zarar ediyor, kurda seviyenin korunmasını bekliyor, çünkü fiyat yaparken kurda istikrar görmek istiyor. Gelişmeleri yakından ve dikkatle izliyoruz.”

Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Türkiye’nin faiz oranlarında hem yabancıyı çekecek, hem de büyümeyi bozmayacak bir denge bulması gerektiğini söyledi. CNBC-e’ye konuşan Yılmaz, bu yıl için yüzde 4 olan büyüme tahmininin revize edilmesinin gerekeceğini ve çalışmaları başlatılan Orta Vadeli Program’da (OVP) büyümenin yüzde 3’ün üzerinde olacağını söyledi. Yılmaz, cari açıkta da 2013 yılını beklentilere yakın bir şekilde ve GSYH’nın yüzde 7’sinin altında bir sonuçla kapatmayı beklediğini de belirtti.

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) parasal genişlemeyi azaltma olasılığı üzerine Yılmaz, Fed’in parasal genişlemeye son vermesiyle dünyadaki paranın daha istikrarlı, daha güven veren ülkelere gideceğini kaydetti. Kalkınma Bakanı Yılmaz, “ABD ve gelişmiş ülkelere gidecek. Bütçe disiplini olan, makro istikrarını koruyan ülkeler, siyasi istikrarın olduğu ülkeler bu tür belirsizliklerde daha avantajlı hale geliyorlar” diye konuştu. Yılmaz, Fed’in parasal genişlemeden çekilmesiyle başlayacak olan geçiş sürecinde Türkiye’nin en büyük kozunun bütçe disiplini olduğunu belirtti.

Dünya piyasalarındaki gerilim ve siyasi tansiyonun artmasıyla yükselişe geçen döviz kurları dün de çıkışını sürdürdü. Dolar 2.00’a çıkarak TL karşısında tarihi zirvesine yükselirken, Avrupa para birimi euro da 2.6701’le yeni rekor kırdı. Yarım euro, yarım dolardan oluşan döviz sepeti ise 2.3368’le TL karşısında en yüksek seviyesine ulaştı. Sabah saatlerinde Merkez Bankası’nın 350 milyon dolar satacağını duyurmasıyla güne sakin başlayan piyasalarda döviz satış saati olan 16.30 yaklaştıkça tansiyon arttı. Merkez’in 350 milyon dolarlık satış ihalesine karşın 707 milyon dolarlık talep gelince döviz kurları tekrar yükselişe geçti ve dolar 2 TL’lik, euro ise 2.67 TL’lik zirveleri gördü. Dövizdeki hareket alternatif piyasalarda da satış getirdi. Borsa günü yüzde 0.54 kayıpla 67 bin 932 puandan kapatırken bonoda gösterge faiz de yüzde 9.74’e çıktı. Uluslararası piyasalardaki dalgalanmalar altın fiyatlarını da ateşledi. Ons altının fiyatı bin 398 dolarla 6 Haziran’dan bu yana en yüksek seviyesini gördü. Serbest piyasada gram altın fiyatı ise 89 TL’yi geçti.