Deniz suyu ve yeraltı su kaynaklarının temini ve arıtılması maliyetlerinin artmaya devam etmesi nedeniyle atık su geri kazanım suyunun kullanımı; sürdürülebilir bir çevre politikasının uygulanabilmesi başta olmak üzere teknik ve ticari anlamda kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu nedenle geri kazanım suyunun kullanımını en üst seviyeye çıkartmak amacı geri kazanım suyu kalitesi, ilk yatırım maliyetleri ve işletme maliyetlerini belirlemek amacı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü tarafından   ARGE çalışmaları başlatılmış ve bu çalışmalar kapsamında; Dilovası İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi giriş atıksularına ileri arıtma metotları uygulanarak üretilen geri kazanım suyunun farklı kaliteleri test edilmiştir.

2014 yılında yaşanan kuraklık ile birlikte atık su arıtma tesislerinde arıtılan suyun ekonomiye kazandırılması ve içme ile kullanma suyu üzerindeki stresin azaltılması için ülkemize örnek olarak geri kazanım suyu projesini geliştiren Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü, işlettiği arıtma tesislerinde çıkan geri kazanım suyunun sanayi tesislerinde değerlendirilmesi için yaptığı ARGE çalışmalarını tamamladı.Bu amaçla Dilovası Organize Sanayicileri başta olmak üzere sanayi işletmecilerine yönelik bilgilendirme sunumu yapıldı.

GENİŞ KATILIM
İSU Dilovası İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi’nde düzenlenen programa; İSU Genel Müdürü Ali Sağlık, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu, İTÜ Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdem Görgün, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Su ve Toprak Yönetimi Dairesi Başkanı Menderes İşçen, Kocaeli İl Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdür Yardımcısı Cengiz Öztürk, Dilovası Organize Sanayi Bölge Müdürü Erol Karaaytu, İLBANK Temsilcileri, Marmara Belediyeler Birliği ile Gebze ve Dilovası’ndaki organize sanayi bölgeleri ile sanayi kuruluşlarının temsilcileri katıldı.

GERİ KAZANIM TESİSLERİ İNCELENDİ
Toplantı kapsamında; İSU Genel Müdürlüğü’nün 40.000 m³/gün kapasiteli Dilovası İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi ve 20.000 m³/gün kapasiteli Geri Kazanım Suyu Tesisi ile atıksu geri kazanım suyu üretiminde kullanılan çeşitli kalitede suyu arıtan İfaz, FBBR, Membran ve Ters Osmoz prosesleri ile çalışan prototip üniteler gezilerek, tesisler ve çalışma sistemleri hakkında tesis sorumluları tarafından konuk heyete bilgi verildi.

GENEL MÜDÜR SAĞLIK,”DİLOVASI’NDA YERALTI SUYU AŞIRI KULLANILIYOR”
Bilgilendirme toplantısında konuşan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü, kurum olarak sanayi tesislerinin kullandığı suyun 3’te 1’ini geri kazanım suyundan sağladıklarını söyledi. 2021 yılında 12.2 milyon m3 geri kazanım suyunun sanayi kuruluşları ile yeşil alanların sulanmasına verdiklerini aktaran Genel Müdür Ali Sağlık, Dilovası bölgesinde yeraltı suyunun aşırı kullanıldığını kaydetti. Sağlık, “Sanayi kuruluşları yıllık 39 milyon m³ su kullanıyor; Bu suyun yüzde 40’ını Yuvacık Barajından temin ediyoruz. Kurum olarak sanayicinin su ihtiyacının yüzde 31’ini geri kazanım suyu ile sağlıyoruz. Sanayici su ihtiyacının yüzde 31’ini de kuyu suyundan sağlıyor. Maalesef Dilovası’nda yoğun bir şekilde kuyu suyu kullanılmaktadır. Hâlbuki yeraltı suları kriz ve kuraklık dönemlerinde kullanılması gerekir. Özellikle Dilovası bölgesinde yeraltı suyu çok aşırı kullanılmaktadır. Yılda yaklaşık 12 milyon ton yeraltı suyu çekiliyor. Geçtiğimiz yıl yaşanan müsilaj olayı ile birlikte Marmara denizinin temizlenmesi için çalışmalarımızı yürütüyoruz. Konu ile ilgili yapılan toplantılarda deniz suyu ve kuyu suyu kullanımı yerine geri kazanım suyunun kullanımı konusunda tedbirlerin ve teşviklerin yapılması gerektiğini anlattık. Bütün gayretimiz Marmara denizinin kirliliğinin önlenmesi ve kuraklık esnasında alternatif su kaynağının oluşturulmasıdır. Kullanıcılar olan sanayicimizin geri kazanımı konusunda üzerlerine düşen görevleri yapması gerekmektedir. “dedi. Genel Müdür Sağlık, talepleri doğrultusunda organize sanayi bölgeleri ile sanayicilere yönelik bilgilendirme toplantılarının devam edileceğini ve konunun öneminden dolayı Kurum olarak her türlü çalışmaların yapılacağını kaydetti.

REKTÖR PROF.DR. İSMAİL KOYUNCU,”İSU’NUN ROL MODEL OLMASI ÖNEMLİ”
Atık ve su kaynakları yönetimi ile su ve atık su arıtma ve membran teknolojileri alanlarında ülkemizin önemli bilim adamlarından biri olan İTÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu da, atık su geri kazanım suyundaki teknoloji uygulama ve gelişmeleri hakkında bilgi aktardı. Rektör Prof. Dr. İsmail Koyuncu, ”Önümüzdeki dönemlere baktığımızda atık su geri kazanımı ülkemiz açısından “olmazsa olmaz” olacaktır. Şu an uygulanmazsa en az 5 yıl sonra kesin uygulanmak zorunda kalınacaktır. İSU Genel Müdürlüğü’ne teşekkür ediyorum; Atık su geri kazanımı konusunda yaptığı örnek çalışmalarla önderlik yapması ve sanayicilere rol model olması çok önemlidir. İTÜ olarak her türlü desteği vermeye hazırız. ”diye konuştu.


PROF.DR. ERGÜN GÖRGÜN,”SANAYİCİLERİN VİZYONER OLMASI İÇİN ÖNLEMLER ALMASI GEREKİR.”
Toplantıya katılan ve arıtma tesisi tasarımı, iklim değişikliği ve atık yönetimi konusunda uzman olan İTÜ Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ergün Görgün, su fakiri ülke olarak geri kazanım suyunun öneminin her geçen gün arttığını vurguladı. İSU Genel Müdürlüğü’nün Türkiye’nin en başarılı su ve kanal idarelerinden biri olduğunu ifade eden Prof. Dr. Görgün, ”Ülkemiz su fakiridir. Karadeniz’de çok su var ama Antalya’da su yok. Artık Karadeniz’de de su azaldı. Homojen dağılım yok. Suyumuza iyi bakmazsak çok büyük problemler yaşanacaktır. Su kaynaklarının planlanmasında içme suyu birinci önceliklidir. Eğer içme suyu bulunmazsa, sanayiciye kusura bakmayın, su önce halkın kullanımıdır mı diyeceğiz. Kesintisiz su temini ile ilgili önlemlerin bugünden alınması gerekmektedir. Sanayici vizyoner olarak ayakta kalabilmesi için geleceğini planlamak zorunda. Bunun için de kuraklıktan etkilenmemek için geri kazanım suyunun diğer alternatif kaynaklara göre kullanımı çok önemlidir. Sürdürülebilir bir kalkınma için biran önce gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. “dedi.


DAİRE BAŞKANI MENDERES İŞÇEN,”2026’DAN SONRA GERİ KAZANIM SUYU ZORUNLU OLACAKTIR.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Su ve Toprak Yönetimi Dairesi Başkanı Menderes İşçen; “Bakanlık olarak Ülkemizin “Döngüsel Ekonomi” eylem planı hazırlıyoruz. Bu konudaki çalışmalarımız 2023 yılının ilk çeyreğinde tamamlanacak ve yayınlanacaktır. Bu eylem planı içerisinde arıtılmış atık suyun kullanımının zorunlu olması için çok katı unsurlar olacaktır. Dolayısıyla yeşil mutabakat kapsamında Avrupa Ülkeleri başta olmak üzere yurt dışına yapılacak ihracatın en önemli kriterlerinden bir tanesi “temiz üretim” olacağından dolayı 2026 dan sonra sanayi tesislerinin arıtılmış atık suların yeniden kullanmasının zorunlu olması belirli oranlarda kaçınılmaz hale gelecektir. Ülkemizin döngüsel ekonomi eylem planı kapsamında arıtılmış atık suyun kullanımını zorunlu hale getireceğiz.

Biz ülke olarak sanayi ve bilişim devrine geç kaldık eksiklerimizi hızla tamamlamaya çalışıyoruz. Ama yeşil kalkınma ile yeşil devrimde geç kalma lüksümüz yok. Çünkü, kullanılabilir su kaynakları bakımından zengin bir ülke değiliz. 2030 projeksiyonlarımıza baktığımızda kişi başına düşen su miktarımız bugüne göre yüzde 40 azalacaktır. Dolayısıyla sanayiciler için sürdürülebilir üretim en temel kaygı olmalıdır. Bunun için de sürdürülebilir su temini gerekmektedir. Günden güne yeraltı suyunu kullanılacak hale getirmek için maliyetler artmaktadır. Ülke olarak uluslararası iyi gelişmeleri takip eden pozisyondan uluslararası anlamda öncü olmak gerekir. İSU Genel Müdürlüğü’nün muadillerine göre çok daha önce başladığı geri kazanım suyu vizyonuna sanayicilerin uyum sağlaması, gerekli yükümlülüklerin yerine getirilmesi için elin taşına koyması gerekmektedir. Bu vizyondan dolayı İSU Genel Müdürlüğü’ne teşekkür ediyorum, sanayicilerden de gerekli desteği bekliyorum.  “diye konuştu.

GERİ KAZANIM SUYU BİLGİLENDİRME YAPILDI.
Yapılan konuşmaların ardından İSU Genel Müdürlüğü İşletmeler Dairesi Başkanı Ünal Bostan, Plan Proje Dairesi Başkanı Semih Turan ve Abone İşleri Daire Başkanı Hakan Kütük tarafından; İSU Genel Müdürlüğü olarak işletilen atık su arıtma tesisleri, geri kazanım suyu tesisleri, tesis kapasiteleri, geri kazanım suyunun kalitesine göre yapılan ileri arıtma prosesleri ile ilgili çalışmalar, geri kazanım suyunun kullanımına göre mevcut uygulamalar ve geri kazanım suyu fiyat politikaları hakkında toplantıya katılanlara bilgi verildi.

ÖRNEK PROJE
Kocaeli’nde yaşanan kuraklık ile birlikte atık su arıtma tesislerinde arıtılan suyun ekonomiye kazandırılması ve içme ile kullanma suyu üzerindeki stresin azaltılması için geri kazanım suyu projesi hayata kazandırıldı. Ülkemize de örnek olan proje ile işletilen 12 adet arıtma tesisinde yapılan arıtma suyunun doğal ortama bırakılması yerine geri kazanım suyu tesislerinden ikinci bir arıtmadan geçirilmesi ile elde eden geri kazanım suyu, yapılan yeni hatlar ile başta ülkemizin en büyük sanayi kuruluşu olan TÜPRAŞ olmak üzere, HABAŞ, ENTEK, Alikahya OSB, Asım Kibar OSB, Federal Mogul sanayi tesisleri tarafından soğutma, proses suyu ve park bahçelerin çevre sulanmasında kullanılıyor.

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü’nün işlettiği geri kazanım suyu tesislerinin yıllık 48 milyon m3 geri kazanım suyu kapasitesi bulunmaktadır. 2021 yılında, Kocaeli’ndeki birçok sanayi kuruluşunun su temini için 12.2 milyon m³ geri kazanım suyu verildi. Yeni bir baraj kapasitesi kadar elde edilen geri kazanım suyu ile Kocaeli’ye ve Ülkemize katma değer sağlamanın yanı sıra sanayi tesislerine verilen suyun yüzde 31’i geri kazanım suyundan sağlandı. Böylelikle içme ve kullanma suyu üzerindeki baskı da azaltılarak önemli bir kazanç elde edilmiştir. Yapılacak çalışmalar ile İlimizdeki Sanayi Tesislerimizin tüm su ihtiyacının geri kazanım suyundan temin edilmesi planlanmaktadır.