Hem yetişkinler hem de çocuklar için en değerli vitaminler arasında yer alan D vitamininin eksikliğinde çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabiliyor. Özellikle koronavirüs pandemisi sürecinde bağışıklığın güçlü tutulması daha da önem kazanırken, yeterli D vitamininin düzenli alınması korunma önerileri arasında ilk sıralarda yer alıyor. Bu vitaminin fazla depolanmasının da vücuda zararları olabileceği için, özellikle anne babaların bebeklerde ve çocuklarda D vitamini alımı konusunda dikkatli olması gerekiyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Dicle Çelik, konu ile ilgili önemli bilgi verdi.

D vitamini anne sütünde çok az olan bir vitamindir. Anne sütü normal ihtiyacın 10’da biri kadar D vitamini içermektedir. Bu nedenle yenidoğan döneminde ilk günden itibaren bir yaşa kadar tüm bebeklere 400 ünite D vitamini düzenli olarak verilmelidir. D vitamini vücut için çok önemlidir. Bebeğin büyümesiyle birlikte kemik dokusunun, sıklıkla D vitamini eksikliği nedeniyle yeteri kadar gelişememesi raşitizme neden olabilir. Bu nedenle bebeklik ve büyüme çağında ortaya çıkabilecek vitamin eksikliklerinin bebeklere dışarıdan ağız yoluyla D vitamini verilerek önlenmesi amaçlanır.

Destek 1 yaşından sonra da devam etmeli
Bebeğin doğumu ile birlikte günde 400 ünite D vitamini önerilir. Bu değer 1 yaşından sonra 600 üniteye çıkarılır. Ülkemizde D vitamini aile hekimliği merkezlerinde ücretsiz olarak verilmektedir. Bebeklerin doğumuyla birlikte ilk günden itibaren D vitamini başlanabilmektedir. D vitamini desteğine bebeklerin 1 yaşından itibaren devam edilmelidir.

Bıngıldağı kapanınca vitamini bırakmayın
Bazı aileler bebeklerde bulunan bıngıldak yapısı kapanınca D vitamininin bırakılacağını düşünmektedir. Oysa bu durumdan sonra da D vitamini kullanılmalıdır. Ancak bazı bebeklerde çok nadiren ailesel nedenlerle yüksek kalsiyum durumu gelişebilir. Bu nedenle bebeğin kalsiyum değerleri de mutlaka takip edilmelidir. Bebeklerin böyle durumlarda D vitamini desteğine devam edip etmeyecekleri konusunda pediatri uzmanları en doğru bilgiyi verecektir.

D vitamini eksikliği bağışıklık sistemini olumsuz etkiler
Bebeklerde ve çocuklarda yeterli D vitamini alamamak, büyümenin gecikmesinden başlayarak, kas güçsüzlüğüne ve iskelet deformitelerine neden olan raşitizme yol açabilir. D vitamini eksikliği bağışıklık sisteminin iyi çalışmamasına, vücudun hastalıklarla mücadelesinde yetersiz kalmasına neden olur. Obeziteye zemin hazırlar ve uyku bozukluklarını beraberinde getirir. Ayrıca D vitamini eksikliğinin otoimmün hastalıklar, inflamatuvar bağırsak hastalığı, romatoid artrit, multipl skleroz, diyabet, birçok kanser çeşidi ve kalp hastalıklarının gelişmesinde rol oynadığı bilinmektedir. Üst solunum yolu enfeksiyonları, besin alerjileri, astım gibi rahatsızlıklar da düşük D vitamini düzeyleri ile ilişkilendirilmiştir.

Yürümesi gecikiyorsa dikkat!
D vitamini eksikliği havale geçirme, yürümede ve diş çıkarmada gecikme, iştahsızlık, kilo alamama, kafatası kemiklerinin yumuşaklığı ve şekil bozukluğu, el bileklerinde genişleme, sık enfeksiyonlara yakalanma, baş terlemesi ve sürtünmeye bağlı arka kısımdaki saçların dökülmesi gibi bulgulara yol açabilir. Ancak bazen aileler bebeklerinin dişlerinin çıkması geciktiğinde, yürümesi geciktiğinde, kemiklerinin güçsüz olduğunu düşünerek ek olarak hekime sormadan D vitamini ampulleri kullanmaktadır. Bu durum çocuklarda böbrek taşı gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Sadece doktorun önerdiği takviye ve doz kullanılmalıdır.

Hamilelerin de D vitaminine dikkat etmesi gerekir
D vitamini yetersizliğinin temel nedeni, deride güneş ışınları etkisiyle yeterli D vitamini üretilememesidir. Özellikle kış dönemindeki hamileliklerde vitamin desteği yapılmaması, bebeklerin yetersiz D vitamini deposu ile doğmasına neden olmaktadır.

D vitamini eksikliğinin önlenmesi için şu noktalara dikkat edilmelidir:

Çocuğunuzun vücut direncini artırın

Sonbahar ve kış mevsiminde özellikle okula devam eden çocuklar yeteri kadar güneş ışığından yararlanamamaktadır. Özellikle bu mevsimlerde dışarı çıkılsa bile kapalı alanlar tercih edilmektedir. Bu da dolaylı olarak D vitamini eksikliğini beraberinde getirmektedir. Ayrıca koronavirüs nedeniyle evde kalmaya özen gösterilen bu dönemler de çocuklarda D vitamini ihtiyacını artırmaktadır. D vitamini eksikliğinin bağışıklık sistemini zayıflattığı bilinmelidir ve bu konu önemsenmelidir. Koronavirüsün D vitamini eksikliği olan hastalar ve bölgelerde daha ağır seyrettiği ile ilgili araştırmalar artmaktadır. D vitamininin antiviral etkileriyle ilgili çalışmalar da bulunmaktadır. D vitamini eksikliğinde grip, zatürre gibi diğer hastalıklara dair riskin arttığını da gösteren çalışmalar vardır. Bu nedenle bebek ve çocukların D vitamini desteği almaları önemsenmelidir. Yaz aylarında güneşte yeterince kalınsa bile kışın yeterli D vitamini sentezi yapılamadığından çocuklara özellikle sonbahar ve kış aylarında doktor kontrolünde D vitamini verilmesi uygundur.