KOCAELİ'DE 300 YILLIK KAZ BAYRAMI KUTLANDI

Kocaeli Kent Konseyi öncülüğünde İzmit’e bağlı Eseler ve civar köylerin düzenlediği Kaz Bayramı geniş katılımla gerçekleştirildi. Yerel motiflerin ön plana çıktığı etkinlikte yaklaşık 300 yıllık Kaz Bayramı’na kent protokolü ve köylüler yoğun ilgi gösterildi. Köy fırınında pişen onlarca kaz, katılımcılara unutamayacakları bir ziyafet yaşattı. Nar gibi kızaran kazları gören katılımcıların deyim yerindeyse ağızlarının suyu aktı.   FIRINLAR SABAH NAMAZINDA YAKILDI Geçmişi 300 yıl öncesine dayanan Kaz Bayramı için sabah namazında yakılan fırına konan kazlar düşük ateşte öğle saatlerine kadar pişti. Görüntüsü ve leziz tadıyla davetliler tarafından beğenilen kazın yanında Tirit, Taşlık Dolması, Ciğer Kızartması, Ciğerli Börek, Baş Ayak Yemeği, Üzümlü Börek, Kuru Erik Hoşafı, Kabak Tatlısı, Tıkıl ve Peynirli Lokum ikram edildi.   KAZ BAYRAMI GENİŞLEYECEK Kaz Bayramı’na Kocaeli Valisi Seddar Yavuz, Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ve Kocaeli Kent Konseyi Başkanı Ali Korkmaz, Genel Sekreter Sedat Köse’nin yanı sıra il müdürleri, siyasi partilerin il ve ilçe başkanları, muhtarlar, yerel basın genel yayın yönetmenleri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve çok sayıda vatandaş katıldı. Her yıl düzenlenen festivalin Kocaeli Kent Konseyi tarafından genişletilmesi planlanıyor.   “KARDEŞLİĞİMİZ DAİM OLSUN” “Kardeşliğimiz daim olsun” diyen Kocaeli Valisi Seddar Yavuz, böylesi bir etkinlikte bulunmaktan gurur duyduğunu vurguladı. Yavuz, “Medeniyetinizi genç kuşaklara aktardığınız sürece güçlüsünüz. Buradaki bayram da bu çerçevede düşünülebilir. Emeği geçen herkesi tebrik ediyorum” dedi.   KOCALİ TÜRKİYE’YE ÖRNEK Vali Yavuz, Türkiye’de bir büyükşehir örnek gösterilecekse bunun Kocaeli olacağını söyleyerek “Projeleriyle, destekleriyle, yeşile katkılarıyla Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Başkanı Tahir Büyükakın tüm Türkiye’ye örnektir” şeklinde konuştu.   BÜYÜKAKIN MANİ OKUDU Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ise Kocaeli Kent Konseyi’ne kentin değerlerini gündeme taşıdığı için teşekkür etti. Mani okuyarak sözlerine devam eden Başkan Büyükakın, “Bu Kaz Bayramı, kaynaşmayı, bir araya gelmeyi sağlamak için sadece bir bahane. Allah kardeşliğimizi, birliğimizi daim etsin” diye konuştu.   BAŞKAN BÜYÜKAKIN’A TEŞEKKÜR Kocaeli Kent Konseyi Başkanı Ali Korkmaz ise “Biz kültürümüzü, değerlerimizi yaşatıyoruz. Kardeşlik, birlik ve beraberlik ruhuyla bir bayram heyecanıyla kutlamalarımızı yapıyoruz” dedi. Korkmaz, “Her çalışmamızda bize destek veren, kültürümüzü ve mirasımızı ortaya çıkarmamıza katkı sunan Başkan Büyükakın’a teşekkür ederim” şeklinde konuştu.   ESELER KAZ BAYRAMI Kocaeli’nin İzmit ilçesinde bulunan Eseler, Solaklar ve Durhasan köylerinde yüzyıllardır kutlanan Kaz Bayramının, geçmiş dönemde Hasanoğlu ve Sofuoğlu köylerinde de kutlandığı biliniyor.   BAYRAM HAZIRLIKLARI AYLAR ÖNCESİNDEN BAŞLIYOR Kaz Bayramı her yıl ocak ayının ikinci yarısında, köy büyüklerinin belirlediği tarihte kutlanmaktadır. Bayram hazırlıkları iki ay öncesinden imece usulüyle kuru yufka açılması ve kazların besiye çekilmesiyle başlar. Kazların pişirilmesi sırasında kullanılacak olan doğal şişler kızılcık ağacından kesilerek hazırlanır. Bayramdan 2 gün önce toplu halde kesilen kazların tüyleri ve içi temizlenerek, bir gece dinlenmeye bırakılır, donan yağı alınır. Kazın eti kadar yağı da yıllık ihtiyacı karşılaması sebebiyle önem arz etmektedir. Baş ve ayakları özenle temizlenerek, bayram sofrasının olmazsa olmazı “baş ayak yemeği” yapmak üzere hazır edilir. Bir gün süreyle suya yatırılan kazlar, bayram sabahı sudan çıkarılarak şişlere dizilir, kaz tavalarının içerisine bir miktar su koyularak fırına sürülür. Bayram ekmeği, tıkıl lokum, peynirli lokum köy fırınında pişirilir.   FIRIN YAKMA YARIŞI Tatlı olarak ise kabak tatlısı hazırlanır. Bayramı eğlenceli hale getiren bir gelenek de fırın yakma sırasında yaşanır. Köyde fırını kimin daha erken yakarak bayramı başlatabileceği iddia konusu olur. Sabah ezanıyla birlikte yakılan fırınlara tavını aldıktan sonra kazlar fırına verilerek kapağı kapatılır. Öğle vakti kazlar ters düz edilerek, suyun bir kısmı alınır. Temizlenmiş kaz kanadı ile tirit yapılacak yufkalar ıslatılarak 3-4 saat dinlendirilir.   BÖLGEYE HAS ŞEKERLİ BÖREK KÖZDE PİŞİRİLİR Kuru yufkaya kuru üzüm, toz şeker ve kaz yağı serpilmesiyle lezzet alan şekerli börek fırın önünde biriken közde pişirilir. Aynı zamanda ciğerli börek de hazırlanarak pişirilir. Bayram sofrasındaki bir başka lezzet ise taşlık dolmasıdır. Keser ile ezilen taşlık, hazırlanan dolma içerisine ilave edilerek üzüm yaprağı ile sarılarak ateşe koyulur. Günümüzde nadir yapılan baş ayak, bol soğan ve salçalı su ile pişirilerek ikram edilir. Bütün bu lezzetlerin hazmını kolaylaştırıcı kuru erik hoşafı erken saatlerde kaynatılarak soğumaya bırakılır. Bölgede kütüğün altında kalmak deyimi kuru erik hoşafı ile bağdaştırılır. Ziyafetle birlikte hoşaf içmeyen kişinin bağırsak sisteminin bozulacağı öngörülür.   DAVETİ LEZİZ KOKULAR YAPIYOR Kazların köy fırınlarında kızarmasıyla etrafa yayılan leziz kokular davet saatinin geldiğini çevre köylere duyurur. Kokuların yayılmaya başlamasıyla beraber köyün çocukları, gizlice fırın başına gelerek, nispeten daha erken pişen kuyruk ve boyun kısımlarını aşırmanın fırsatını kollarlar. İkindi vaktinde kazlar fırından alınarak misafirlere ikram edilmek üzere sofrada yerini alır. Kaz parçaları tirit ile sarılarak diğer lezzetler eşliğinde afiyetle yenir. Kaz Bayramı sofralarının aileyi bir araya getirmesi açısından çok önemlidir. Sofrada bulunamayan kişiler için kaz payı ayrılarak gönderilir. Gurbette ya da askerde olan kişiler için kaz payları, eritilmiş kaz yağında aylarca bekletilebilir. Kaz payı ayrılmayan kişi sofradaki eksikliğinin fark edilmediğini düşünür ve gönül koyar. Kaz bayramları ile ilgili anlatılan bir hikâyede ise koyunun bir kaz kadar değerinin olmadığını göstermektedir. Bayram vakti evinde kaz bulundurmayan kişi misafirlerine koyun keserek ziyafet verse de misafirler dönüş yolunda “Bizden kazını esirgedi, bir kaz kesememiş tutmuş koyun kesmiş” diyerek serzenişte bulunmuştur.   İşgal yıllarında dahi düşman askerlerinden gizli kesilen kazlar, gece fırınlarda pişirilmiş, yağları alınarak küplere basılmıştır. Yıl boyunca kullanılacak olan yağ ve kaz etinin düşman askerlerince yağmalanmasının önüne geçildiği anlatılmaktadır. Yüzyıllardır birlik, berberlik ruhu içerisinde gerçekleştirilen kaz bayramları pek çok hayırlı işlere de vesile olmuştur. Köyün ileri gelenleri tarafından anlatılan bayram hikayeleri günümüzde önemini korumaya devam etmektedir. Günümüzde farklı seçenek ve olanaklar ile yapım ve ikram konusunda farklılıklar olsa da anlatılanların kulağa küpe, yenilenlerin şifa olması temennisiyle kaz bayramı menüsü aşağıda sunulmuştur.   KAZ BAYRAMI MENÜSÜ Kaz Eti Tirit Taşlık Dolması Ciğer Kızartması Ciğerli Börek Baş Ayak Yemeği Üzümlü Börek Kuru Erik Hoşafı Kabak Tatlısı Tıkıl ve Peynirli Lokum