Bir kimseyi yanında olmadığı vakitte duyduğu zaman hoşuna gitmeyecek bir şekilde anmaya Gıybet denir. Eğer kötülediği vasıflar o kimsede yoksa bu da İftira olur. İftira gıybetten daha büyük günah sayılır. Nice yuvalar vardır ki asılsız sözlerle iftiralarla yıkılmıştır. Gıybet edilen kimsenin diri ya da ölü olması fark etmez. Müslüman veya gayrı Müslim olması da fark etmez. Kişi aynı günaha ortak olur. Gıybet ve dedikodu yapılan yerde oturarak onları dinlemek de günahlarına ortak olmak demektir. Bu gibi durumlarda orayı terk etmek daha uygundur. Eğer terk edemiyorsa duyamayacak kadar uzak bir yerde oturmak gerekir.
Ancak fasık olup açıktan günah işleyen münafık tipli insanların uyarı mahiyetinde gıybetini yaparak diğer insanları ikaz mahiyetinde bilgilendirmek günah değildir. Dolandırıcıları da ister sözle ister yazı ve internetle diğer insanları uyarmak amacıyla bildirmek de gıybet sayılmaz.
Gıybet i edilen kimse ile helallaşılır ve affederse günah ta ortadan kalkmış olur. Ancak gıybeti edilen kimse vefat etmiş ise tövbe ve istiğfar ederek pişman olduğunu belirtip bir daha yapmamaktır. Varislerinden af dilemek gerekli değildir.
Kur'an- ı Kerim'de hucurat suresinin 12. Ayetinde Allah c.c. gıybet ile ilgili şöyle buyurmaktadır:
“Ey iman edenler! Zandan çok sakının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin gizli kusurlarını (casusu) gibi araştırmayın. Biriniz diğerini (arkadan o yokken)çekiştirmesin. Herhangi biriniz (normal olarak) ölmüş bir insanın etini yemeyi sever mi? İşte bundan iğrendiniz (tiksindiniz) değil mi? O halde Allah'a saygı duyup emrine uygun yaşayın. Aykırı davranmaktan sakının. Şüphesiz Allah c.c. tövbeleri kabul edendir. Çok merhametlidir.”
Giybetle ilgili olarak el İsra suresinin 36.ayetinde de şöyle buyrulmaktadır:
“Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz ve gönül; bunların hepsi (o ardından konuştuğun şeyden) sorumludur.”
İçki içmek, kumar oynamak, zina etmek nasıl haram ve günah ise gıybet etmek de içki içmek, zina etmek gibi günah ve haramdır
. Kur'an- Kerimde hümeze suresinin 1. Ayetinde Allah c.c şöyle buyuruyor:
Mal toplayıp onu tekrar tekrar sayan, insanları arkadan çekiştirip kaş göz hareketleriyle alay edenlerin (hümeze, lümeze) vay haline.”
Hasan el Basrî r.a arkasından gıybetini yapan birisine teşekkür mahiyetinde hediye götürmesi şaşırtıcıdır. Gıybet edene “Bana iyiliklerini hediye edip günahlarımı aldığın için sana teşekküre geldim. “ der.
Allah Müslüman'ım diyen herkesi kötü huylardan Allah'ın sevmediği, Peygamberimizin hoşlanmadığı söz davranış ve huylardan uzaklaştırsın. Âmin.
Cumanız mübarek olsun. Tüm dünyadaki Müslümanlara selam olsun.