Adalet ve güven insanların mutlu ve rahat bir hayat sürmeleri için gereken en büyük iki müessesedir. Bunlardan her birinin olmaması o toplumda huzursuzluğun, anarşinin baş sebebidir.Mesela karşımızda Suriye gibi bir ülke örneği var.İnsanlarda yarına dair bir güven olmadığından bir çoğu yurdundan kaçmış, kalanlar ise sıra bana ne zaman gelecek endişesi içersinde çok ilkel şartlarda hayatta kalmaya çalışmaktadır.
Adaletin olmadığı ülkede çoluk çocuk demeden insanlar öldürülüyor. Maalesef insanların bir kısmı bunu doğru bilmedikleri islam adına yapıyorlar. Ölende Allah diyor, öldüren de Allah diyor. Böyle bir islam yok. Hal bu ki yüce dinimiz Kur’an-ı Kerim de “ Kim bir cana kıymayan veya yeryüzünde bozgunculuk çıkarmayan bir nefsi öldürürse, bütün insanları öldürmüş gibi olur. Kim de bir nefsin yaşamasına sebep olursa bütün insanların hayatını kurtarmış gibi olur,.."(Maide suresi, 5/32) denmektedir.
Kur’an-ı Kerim’de adalet ve adîl olmakla ilgi bir çok ayet ve hadis vardır.
Şüphesiz Allah, adaleti, ihsanı, yakınlara vermeyi emreder; çirkin utanmazlıklardan (fahşadan), kötülüklerden ve zorbalıklardan sakındırır. Size öğüt vermektedir, umulur ki öğüt alıp-düşünürsünüz. (Nahl suresi / ayet 90)
Şüphesiz Allah, size emanetleri ehline (sahiplerine) teslim etmenizi ve insanlar arasında hükmettiğinizde adaletle hükmetmenizi emrediyor. Bununla Allah, size ne güzel öğüt veriyor!.. Doğrusu Allah, işitendir, görendir. (Nisa suresi /ayet 58)
Allah, gerçekten kendisinden başka ilah olmadığına şahitlik etti; melekler ve ilim sahipleri de O´ndan başka ilah olmadığına adaletle şahitlik ettiler. Aziz ve Hakim olan O´ndan başka ilah yoktur. (Al-i imran /ayet 18)
Ey iman edenler, kendiniz, anne-babanız ve yakınlarınız aleyhine bile olsa, Allah için şahidler olarak adaleti ayakta tutun. (Onlar) ister zengin olsun, ister fakir olsun; çünkü Allah onlara daha yakındır. Öyleyse adaletten dönüp heva (tutkuları)nıza uymayın. Eğer dilinizi eğip büker (sözü geveler) ya da yüz çevirirseniz, şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan haberi olandır. (Nisa /ayet 135)
Ey iman edenler, adil şahidler olarak, Allah için, hakkı ayakta tutun. Bir topluluğa olan kininiz, sizi adaletten alıkoymasın. Adalet yapın. O, takvaya daha yakındır. Allah´tan korkup-sakının. Şüphesiz Allah, yapmakta olduklarınızdan haberi olandır. (Maide suresi /ayet 8)
Rabbinin sözü, doğruluk bakımından da, adalet bakımından da tastamamdır. O´nun sözlerini değiştirebilecek yoktur. O, işitendir, bilendir. (En’am suresi /ayet 115)
De ki: "Rabbim adaletle davranmayı emretti. Her mescid yanında (secde yerinde) yüzlerinizi (O´na) doğrultun ve dini yalnız kendisine has kılarak O´na dua edin. "Başlangıçta sizi yarattığı" gibi döneceksiniz." (Araf suresi /ayet 29)
Eğer bir kavmin ihanet edeceğinden kesin olarak korkarsan, sen de açık ve adil bir tutumla (onlarla olan anlaşma metnini ve diplomatik ilişkiyi) at. Gerçekten Allah, ihanet edenleri sevmez. (Enfal suresi /ayet 58)
Yetimin malına, o erginlik çağına erişinceye kadar -o en güzel (şeklin) dışında- yaklaşmayın. Ölçüyü ve tartıyı doğru olarak yapın. hiçbir nefse, gücünün kaldırabileceği dışında bir şey yüklemeyiz. Söylediğiniz zaman -yakınınız dahi olsa- adil olun. Allah´ın ahdine vefa gösterin. İşte bunlarla size tavsiye (emr) etti; umulur ki öğüt alıp-düşünürsünüz." (En’am suresi /ayet 152)
Allah, sizinle din konusunda savaşmayan, sizi yurtlarınızdan sürüp-çıkarmayanlara iyilik yapmanızdan ve onlara adaletli davranmanızdan sizi sakındırmaz. Çünkü Allah, adalet yapanları sever. (Mumtahine suresi /ayet 8)
Sonra (üç iddet bekleme) sürelerine ulaştıkları zaman, artık onları maruf (bilinen güzel bir tarz) üzere tutun, ya da maruf üzere onlardan ayrılın. İçinizden adalet sahibi iki kişiyi de şahid tutun. Şahidliği Allah için dosdoğru yerine getirin. İşte bununla, Allah´a ve ahiret gününe iman edenlere öğüt verilir. Kim Allah´tan korkup-sakınırsa, (Allah) ona bir çıkış yolu gösterir; (Talak suresi/ayet 2)
Allah´ın ayetlerini inkâr edenler, peygamberleri haksız yere öldürenler ve insanlardan adaleti emredenleri öldürenler; işte onlara acıklı bir azabı müjdele. (Al-i İmran suresi /ayet 21)
Onlar, yalana kulak tutanlardır, haram yiyicilerdir. Sana gelirlerse aralarında hükmet veya onlardan yüz çevir. Eğer onlardan yüz çevirecek olursan, sana hiçbir şeyle kesin olarak zarar veremezler. Aralarında hükmedersen adaletle hükmet. Şüphesiz, Allah, adaletle hüküm yürütenleri sever. (Maide suresi /ayet 42)
Musa´nın kavminden hakka ileten ve onunla adalet yapan bir topluluk vardır. (A’raf suresi/ayet 159)
Yarattıklarımızdan, hakka yöneltip-ileten ve onunla adaleti kılan (uygulayan) bir ümmet vardır. (A’raf suresi /ayet 181)
Sizin tümünüzün dönüşü O´nadır. Allah´ın va´di bir gerçektir. İman edip salih amellerde bulunanlara, adaletle karşılık vermek için yaratmayı başlatan, sonra onu iade edecek olan O´dur. İnkâr edenler ise, küfürleri dolayısıyla, onlar için kaynar sudan bir içki ve acı bir azab vardır. (Yunus Suresi/ayet 4)
Her ümmetin bir resulü vardır. Onlara resulleri geldiği zaman, aralarında adaletle hüküm verilir ve onlar zulme uğratılmazlar. (Yunus Suresi /ayet 47)
Allah şu örneği verdi: İki kişi; bunlardan birisi dilsiz, hiçbir şeye gücü yetmez ve herşeyiyle efendisinin üstünde (bir yük), o, onu hangi yöne gönderse bir hayır getirmez; şimdi bu, adaletle emreden ve dosdoğru yol üzerinde bulunanla eşit olabilir mi (Nahl suresi /ayeti 76)
Şu halde, sen bundan dolayı davet et ve emrolunduğun gibi doğru bir istikamet tuttur. Onların heva (istek ve tutku)larına uyma. Ve de ki: Allah´ın indirdiği her kitaba inandım. Aranızda adaletli davranmakla emrolundum. Allah, bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbinizdir. Bizim amellerimiz bizim, sizin amelleriniz sizindir. Bizimle aranızda ´deliller getirerek tartışma (ya, huccete gerek)´ yoktur. Allah bizi bir araya getirip-toplayacaktır. Dönüş O´nadır." (Şura suresi /ayet 15)
Mü´minlerden iki topluluk çarpışacak olursa, aralarını bulup-düzeltin. Şayet biri diğerine tecavüzde bulunacak olursa, artık tecavüzde bulunanla, Allah´ın emrine dönünceye kadar savaşın; eğer sonunda (Allah´ın emrini kabul edip) dönerse, bu durumda adaletle aralarını bulun ve (her konuda) adil davranın. Şüphesiz Allah, adil olanları sever. (Hucurat suresi /ayet 9)
Tartıyı adaletle tutup-doğrultun ve tartıyı noksan tutmayın. (Rahman suresi /ayet 9)
Adalet ile ilgili Hadisler
Verdiği hükümlerde, ailesinin ve halkın yönetiminde adaletli davranan yöneticiler, kıyamet gününde Allah Teâlâ’nın yanında nurdan yüksek koltuklar üzerinde otururlar. Müslim, İmâre 18
Cennetlikler üç gruptur. Bunlar: Âdil ve başarılı devlet başkanı, Yakınlarına ve Müslümanlara karşı merhametli ve yufka yürekli olan kişi, Ailesi kalabalık olduğu halde haram kazançtan sakınıp kimseden bir şey istemeyen adamdır. Müslim, Cennet 63
Adlat ve adil olmakla ilgili bazı güzel sözleri buraya alalım.
Adalet güzeldir. Fakat devlet büyüklerinde olsa daha güzeldir.
Adalet mülkün temelidir.
Adaleti çiğneyen devlet adamlarını cezalandırmayan milletler çökmek zorundadır. Adaletin hakim olduğu yerde, silahın yeri yoktur. J. Amyot
Adaletin kılıcı ile vuran kol, ne kadar zayıf olursa olsun, gene kuvvetlidir. John Webster
Adaletin kuvvetli, kuvvetlilerin de adaletli olmaları gerekir. Pascal
Adaletsiz rejimi, adaletle yıkınız. Gandhi
Adaletsizliği işleyen, çekenden daha sefildir. Eflatun
Adaletsizlik hükme acılık, geciktirme de tatsızlık verir. Bacon
Bırakın adalet yerini bulsun, isterse kıyamet kopsun. William Watson
Bir saat adaletle hükmetmek, bir sene ibadet etmekten daha hayırlıdır. Hadis-i Şerif
Devletin hazinesi adalettir. Konfiçyus
Geç kalan adalet, adaletsizliktir. W. Savage Landor
Haksızlığa sapıp bütün insanların senin peşinden gelmeleri yerine, adaletli davranıp tek başına kalman iyidir. Gandhi
İnsanın en büyüğü, en yüksek mevkide iken tevazu gösteren, kudret sahibi iken affeden ve kuvvetli olduğu vakit adaletle hareket edendir. A. B.Mervan
İyi olmak kolaydır, zor olan adil olmak. V. Hugo
Kılıcın yapamadığını adalet yapar. Kanuni Sultan Süleyman
Kuvvete dayanmayan adalet aciz, adalete dayanmayan kuvvet zalimdir. Blaise Pascal
Kuvvetsiz adalet ve adaletsiz kuvvet iki büyük felakettir. Joseph Joubert
Memleketler kılıçla alınır, lakin adaletle muhafaza edilir. Timurlenk
Silahlı adalet, en kötü adaletsizliğe bedeldir. Alain
Zayıf, daima adalet ve eşitlik ister, halbuki bunlar kuvvetlinin umurunda bile değildir. Aristoteles
Baklava çalan çocuğa hapis, insanları öldürüp serbest gezen insanların yaşadığı bir dünyada Hz.İbn-i Abbas’a atfedilen bir sözle yazımızı bitirelim.
“Gerçek adalet ahirette tecelli edecektir.”
Adeletle hükmeden adil insanların çoğalması umuduyla İstanbul Üsküdar dan tüm dünyadaki Müslümanlara selam olsun.
Cumanız mübarek olsun.